Nadużywanie sprzyja powstawaniu odporności
Podczas gdy w Europie toczą się dyskusje nad przyszłością glifosatu w rolnictwie, w Ameryce Północnej narasta inny problem – odporność roślin na tę substancję czynną.
Herbicydy nieselektywne zawierające glifosat w różnych częściach świata mają o wiele szersze zastosowanie niż w Europie. W Ameryce Północnej glifosat jest na dużą skalę wykorzystywany do odchwaszczania w trakcie wegetacji genetycznie zmodyfikowanych upraw kukurydzy i soi. Jednak tamtejsi naukowcy wykrywają coraz więcej przypadków uodpornienia się niektórych gatunków chwastów na tę substancję czynną. Takie zjawisko można zaobserwować już po kilku latach.
Nadmierna eksploatacja herbicydów nieselektywnych
W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie można znaleźć wiele farm, które uprawy roślin z genem tolerancji na glifosat prowadzą już ponad 25 lat. Te gospodarstwa są pod szczególną uwagą naukowców. Okazuje się bowiem, że długotrwałe wykorzystywanie tylko tej jednej substancji czynnej prowadzi do selekcji populacji chwastów odpornych na jego działanie. Kilkadziesiąt lat temu tego zjawiska nie brano pod uwagę.
Praktyka pokazała, że w populacji niektórych chwastów trafiały się egzemplarze, które potrafiły przetrwać zabieg z użyciem glifosatu. Wszędzie tam, gdzie zdołały wytworzyć nasiona, dawały początek nowym populacjom, których podatność na działanie wspomnianego herbicydu szybko spadała. Ten problem dotyczy już kilku gatunków chwastów, ale na szczęście nie obejmuje jeszcze komosy białej.
Na ekspansję uodpornionych chwastów najbardziej narażone są plantacje kukurydzy i soi. Są przypadki, gdzie jeszcze 3 lata temu skuteczność glifosatu była niemal zupełna, w kolejnym roku spadała do 50%, a w następnym zaledwie do 30%. Naukowcy z Departamentu Rolnictwa USA i Uniwersytetu Illinois są przekonani, że przyczyną jest nadmierna eksploatacja tego herbicydu. Ryzyko powstania odporności u kolejnych gatunków chwastów jest tylko kwestią czasu.
Pomocne mieszaniny zbiornikowe
Jako rozwiązanie omawianego problemu zaproponowano łączne stosowanie glifosatu z innymi herbicydami. Pierwsze próby wyszły obiecująco. Zamiast utraty skuteczności sięgającej kilkadziesiąt procent, mieszanina była nieskuteczna tylko wobec 4% chwastów. Na tej podstawie zaleca się częstsze stosowanie mieszanin i rotację substancji czynnych. Ponadto eksperci zalecają zwiększenie mechanicznego zwalczania chwastów.
Warto pamiętać, że amerykańskich obserwacji dotyczących glifosatu nie można odnieść do Europy. Pierwszą barierą jest zakaz uprawy roślin GMO, co wyklucza stosowanie herbicydów nieselektywnych w zabiegach nalistnych. Natomiast drugim, pozytywnym aspektem jest racjonalne podejście praktyków do korzystania z glifosatu, który zasadniczo jest używany w stanowiskach po zbiorach roślin uprawnych. Dopełnieniem takich zabiegów często jest uprawa mechaniczna gleby.